Spacerując krakowskimi ulicami i przyglądając się tutejszej architekturze, można się zmartwić, zadziwić, ale też oczywiście – zachwycić. Zarówno zabytki, jak i nowoczesne obiekty tworzą niepowtarzalny klimat miejskiej przestrzeni. Za najpiękniejsze budynki Krakowa subiektywnie uznaliśmy te realizacje, które wydają się spełniać słowa rzymskiego architekta Witruwiusza: architektura ma być trwała, użyteczna i piękna.
Kamienno-ceglana kamienica przy ul. św. Krzyża 23 to najstarszy budynek mieszkalny w stolicy Małopolski. Powstał w XIV wieku i zachował się w pierwotnym stanie. Obecnie pełni funkcję plebanii dla sąsiedniego kościoła.
Średnia cena za kamienicę w stolicy Małopolski wyniosła w ubiegłym roku 7,2 mln zł. Tymczasem w 2019 roku za zabytkowy budynek płacono 9,3 mln zł.
Kamienica Aleksandrowiczów przy ulicy Brodzińskiego 9 roztacza widok na Bulwary Wiślane, co w z zestawieniu z charakterystyczną bryłą budynku otwiera przed historykami sztuki szersze pole interpretacyjne, kierując uwagę w stronę kamienic wznoszonych nad brzegiem Sekwany. Podobieństwo do zabudowy tego obszaru geograficznego potwierdza nieoficjalna nazwa budynku — Kamienica Paryska.
Nazwa budynku pierwszy raz pojawiła się w źródłach historycznych w 1401 roku. Już kilka lat wcześniej pod numerem 21 powstał tradycyjny dom mieszczański dla kanonika Jana z Brzeska. Początkowo obiekt przypominał inne gotyckie budowle wznoszone w tym okresie. Dopiero w kolejnym stuleciu przekształcono go w renesansową rezydencję dziekańską. Zmian dokonano w latach 1582–1592 pod kierownictwem nadwornego architekta Santi Gucciego, twórcy m.in. charakterystycznych maszkaronów na Sukiennicach.
Jeśli w legendzie o królewskim romansie poszukać ziarna prawdy, okaże się, że nazwa budynku nawiązuje do postaci Estery Małach. Była ona wnuczką lekarza z Opoczna. Według przekazu Jana Długosza ta niezwykłej urody Żydówka była związana z Kazimierzem Wielkim przez wiele lat. Owoce ich romansu (bądź nielegalnego małżeństwa) to dwaj synowie: Niemir i Pełka, którzy pozostali przy wyznaniu ojca.